Kolossale Zwerfstenen in Nederland

In Midden en Zuid Nederland vind je dankzij de rivieren de Maas en de Rijn  allerlei soorten keien. Deze zwerfkeien leveren gesteente van de bergen op die verderop in de rivierloop zijn gestrand. Ook zijn er keien die via zijrivieren uitmonden in de Maas of Rijn.

> Vanuit de Maas komen hier kalksteen zwerfstenen, kwartsieten en leisteen keien mee die we kennen onder de naam Maaskeien. Deze kenmerken zich door de blauwgrijze kleur met witte aders. Verder stroomafwaarts, nog net voor de Belgische grens, zijn veel Conglomeraat keien gevonden.
Dit zijn verzamelstenen die opgebouwd zijn uit o.a. Kwartsiet en Kalksteen, gelijkend op brokken beton.

Als we de geschiedenis van de Maas van de laatste honderdduizenden jaren bekijken, zien we dat de rivier behoorlijk gezworven heeft. Ze stroomde toen vaak in heel andere delen van het landschap dan waar we ze nu vinden. Daardoor komen we Maasgesteenten met vaak grote zwerfstenen ook tegen op plekken waar de rivier nu helemaal niet meer te bekennen is. 

> De keien vanuit de Rijn bestaan ook uit kalksteen, Kwartsieten, Basalt en de Taunus. Deze zogenaamde rivierkeien zijn meegekomen vanuit het Eifelgebied en de Duitse hoog- en midden gebergten.
> De zwerfkeien die we vooral in Noord Nederland vinden komen voornamelijk uit Scandinavië. Dit zijn het meest Graniet en Kwartsiet soorten. Daarnaast komen ook Gneis en Zandsteen keien voor. Deze zijn door het verschuivende landijs vanaf Scandinavië langzaam hiernaar toe bewogen en hebben ze meerdere keren grote delen van ons land bedekt. De eerste keer reikte het ijs tot aan de Overijselse Vecht, de tweede keer, zo’n 150.000 jaar geleden, lag de grens halverwege Nederland. De zuidrand van dat landijs wordt momenteel aangegeven door onze mooiste natuurgebieden, zoals de Utrechtse heuvelrug, de zuidelijke Veluwezoom en het Montferland bij Nijmegen.

Links: afbeelding Stroomgebied Maas en Rijn                                                  Rechts: afbeelding van Gea-Drenthe - Pierik-fase-3-maximale-ijsuitbreiding-Saalien

De transport van rivierkeien gebeurde met behulp van ijsvorming. Op www.debelemniet.nl vond ik het antwoord, namelijk dat heeft weer te maken met de koude die tijdens de glacialen ofwel ijstijden heerste. Rivieren konden daardoor helemaal dichtvriezen waarbij stenen op de bodem ervan in ijs werden gekapseld. Als het later dan ging dooien, gingen de ingekapselde stenen in het water zweven of zelfs drijven doordat de combinatie steen-ijs lichter was dan water. Als uiteindelijk verder stroomafwaarts zoveel ijs rond de steen was gesmolten dat het soortelijk gewicht van de steen-ijs-combinatie groter werd dan het soortelijk gewicht van het rivierwater, dan zonk de steen naar de bodem. Op deze manier konden zware stenen uit de Ardennen in België en Noord-Frankrijk naar Nederland en noordelijker delen van België worden vervoerd. 

 

In Nederland heb ik menige grote (Zwerf)keien opgezocht, want stenen bevatten een mensenheugenis oud brein:

> Soms liggen ze op bijzondere krachtige krachtplaatsen, bewust geplaatst op een leylijnen centrum.

> Soms behoren ze tot een Hunebed, want men vermoed dat Menhirs zijn gebruikt voor het opbouwen van menhirs of grafheuvels

> Soms was het een cirkel waarbinnen heilige ceremonies werden gehouden om Moeder Aarde gunstig te stemmen en de oogst te beïnvloeden.

> Soms op plaatsen, net als heilige bomen, waar recht gesproken werd omdat op deze plaats de sluiers dunner waren om beter contact met de heilige geest van Moeder Aarde te maken om geschillen op te lossen en de juiste beslissing te nemen, maar later gold meestal het recht van de rijkste - de sterkste dus.

> Soms was het een plek waar de geneeskracht aangeroepen werd om ziektes te genezen.

>Soms staan ze symbool voor een historische gebeurtenis.
Zo ontleent Amersfoort haar bijnaam 'Keistad' aan een verhaal dat Jonkheer Everhard Meyster een 7.157 kilo zware zwerfkei ontdekte op de Leusderheide en wedde met vrienden dat hij genoeg mensen kon optrommelen om de kei binnen de stadsmuren te slepen.
>Soms zijn zwerfkeien geplaatst ter nagedachtenis aan slachtoffers van een oorlog of als gedenksteen in de natuur.

Rating: 0 sterren
0 stemmen